Tagi: Badania, Badania Muzykologiczne, Calisia, Fortepian, Fortepian Polonus, Historia, Kolekcja, Pianino, Stroiciel, Strojenie, Zestaw Silence
Bardzo późno zająłem się instrumentami muzycznymi. Skończyłem technikum elektroniczne i powinienem naprawiać telewizory. W latach 80 pracowałem w spółdzielni „Ton” jako elektronik. Tam pierwszy raz zobaczyłem stroiciela fortepianów przy pracy i bardzo spodobała mi się ta robota. Po krótkim przeszkoleniu zacząłem naprawiać zacinające się mechanizmy i klawiatury w pianinach „Legnica” i „Calisia”. Później pokazano mi, jak stroić.
Fizyka fal akustycznych jest taka sama, jak fal elektromagnetycznych, więc sposób strojenia oktaw, kwint i tercji obliczyłem sam. Wspomagałem się kalkulatorem – w 1985 roku kalkulator to był szczyt techniki. Obliczenia pokazały mi fajny sposób strojenia, wykorzystanie dudnień tercji wielkiej. Dopiero po 15 latach dowiedziałem się, że to normalny, dokładny i często spotykany sposób strojenia koncertowego.
zdjęcia z archiwum Janusza Starzyka
Powoli zdobywałem rynek usług fortepianowych i obecnie obsługuję kilkanaście szkół muzycznych. W tym roku mija 35 lat mojej pracy z pianinami i fortepianami. Naprawa i strojenie stało się moją pasją. Zostałem przyjęty do Stowarzyszenia Polskich Stroicieli Fortepianów, gdzie poznałem wspaniałych fachowców, od których wiele się nauczyłem. Kiedyś trafiłem na pianino „J.Stary”, które kwalifikowało się do utylizacji, jednak zbieżność nazwy z moim nazwiskiem spowodowała, że postanowiłem zabrać je i odtworzyć. Niestety konstrukcja z połowy XIX w. nie pozwala na koncertowanie na nim, ale nie szkodzi. I tak nie umiem grać, więc stoi sobie u mnie w domu i cieszy oko.
zdjęcia z archiwum Janusza Starzyka
Ciekawość zaprowadziła mnie do badania historii naszych fabryk fortepianów. Fabryki odeszły w niebyt, ale zostały ich wyroby. Numer fabryczny jest takim paszportem instrumentu. Światowe fabryki sporządzają wykazy chronologii produkcji, ale w czasach PRL nikt sobie tym nie zaprzątał głowy. Spisałem kilkaset numerów spotkanych instrumentów oraz trochę posiedziałem w archiwach i udało mi się dopasować numery seryjne i lata produkcji. Na stronie SPSF zamieściłem tabele chronologii produkcji „Calisii” i „Legnicy”. Ciekawą okazała się fabryka fortepianów w Brzegu, która istniała po wojnie niecałe 5 lat. W tej fabryce właściwie tylko remontowano zniszczone podczas wojny pianina, ale jednocześnie wyprodukowano pierwsze po wojnie trzy nowe fortepiany. Jeden z nich o nazwie POLONUS udało mi się kupić. Stąd moja ciekawość jego historii.
zdjęcia z archiwum Janusza Starzyka
Poniższe zdjęcia pokazują pracę przy montażu systemu „silent”, który pozwala grać na akustycznym fortepianie, a dźwięk słychać na słuchawkach z elektronicznego urządzenia.
zdjęcia z archiwum Janusza Starzyka
Zapraszam do zapoznania się z moimi opowieściami.
„Produkcja fortepianów i pianin w PRL” – I Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna, Ostromecko 2017 – film
„Fizyka drgań strun i wpływ budowy fortepianu na powszechną akceptację stroju równomiernie temperowanego” – artykuł
„Strój mezotoniczny i nierównomiernie temperowany” – artykuł
„Fortepiany koncertowe Calisia” – artykuł
„Produkcja pianin Calisia w latach 1950-59” – artykuł
„Początki produkcji pianin w fabryce Calisia” – artykuł
Adam Noworyta (1892 – 1980) Odkryty-Brzezanin – artykuł
Fabryka Fortepianów w Brzegu nad Odrą – artykuł
KONTAKT:
Janusz Starzyk
Ulów 4
22-600 Tomaszów Lubelski
tel. 604 869 299
email: jstarzyk@op.pl
https://spsf.pl/pl/janusz-starzyk/
